Dear các ace,

Rõ ràng ta thấy một thực tế là trong giai đoạn gần đây thì blockchain technology nổi lên rầm rộ, ở khắp nơi trên thế giới. Rất rất nhiều sản phẩm được phát triển xoay quanh công nghệ này với vô vàn use cases. Ta có thể dễ dàng phân loại các blockchain chỉ bằng vài cái click chuột trên Internet: Public, private, permissioned, permissionless, federated, etc. và blockchain được ca ngợi là sẽ cải thiện/cải tiến aka improve data security.

Tuy nhiên, trong nội dung bài viết này, ta sẽ cùng nhau bàn đến một vấn đề và một góc nhìn khá hay ho về việc: Liệu những ý niệm về blockchain hiện tại như đã được liệt kê ở trên có thực sự improve data sec? Và nếu có thì dạng blockchain nào và dưới góc nhìn nào?

Vấn đề bảo mật dữ liệu của người đang hot hơn bao giờ hết và dường như cái khái niệm “data privacy” mong muốn được đạt đến đỉnh điểm, tức là chỉ mình tôi biết tôi là ai, ngoài ra không ai biết. Mình nghĩ trước hết ta cùng đồng tình rằng: Blockchain chính là một tool cho việc data decentralized. Giả dụ như sau này các blockchain platform được sử dụng rộng rãi thì người dùng lúc đó sẽ mua/bán/chia sẻ dữ liệu cũng như các asset thông qua các coin. Tuy nhiên, mình nghĩ ko ít người nói rằng, các blockchains là immutable và trên đó sẽ được bảo mật và rất khó (gần như không) để thay đổi, ví dụ như nếu ta sử dụng private, permissioned blockchains. Điều này vừa đúng và vừa sai :D. Nó sai vì những builders của các blockchain platform vẫn có thể truy cập được dữ liệu trên đó và đúng khi những nodes tham gia blockchain network đó tin tưởng các builders rằng họ sẽ ko bao giờ động chạm đến dữ liệu của họ. Ngoài ra chưa kể đến một party nào đó tham gia blockchain publish các transactions vào trong blockchain đó, tuy nhiên cái blockchain platform này bị hack thì hacker hoàn toàn có khả năng thay đổi toàn bộ blockchain history, dẫn đến việc thông tin bị rò rỉ. Do đó, một trong những điều mà rất nhiều người quan tâm chính là việc làm thế nào để giảm thiểu việc publish các thông tin của các party đến các blockchain builders. Nếu như việc publish này được tối thiểu hóa thì nó đồng nghĩa với việc các blockchian sẽ ngày càng tiệm cận đến “data privacy” và khả năng rò rỉ thông tin sẽ giảm bớt. Các thiết kế của các blockchain cần phải đạt được yếu tố này nếu nó muốn chứng minh cho người dùng thấy rằng: Ngoài bạn ra, không ai biết bạn là ai, kể cả chúng tôi - blockchain builders :D. Tuy nhiên, hãy đặt lại một câu hỏi rằng: Nếu các tổ chức có thẩm quyền hay chính phủ muốn các blockchain builders đưa ra thông tin của các party tham gia, họ - những builders sẽ giải quyết làm sao?

Vậy thì chả nhẽ ko có một thiết kế nào của blockchain technology tiệm cận gần nhất đến việc “data privacy” của người tham gia? Cá nhân mình nghĩ thì thiết kế của Lightning network protocol là một use case rất hay khi mà nó được tích hợp từ nhiều ZKCP(zero-knowledge contingent payments). Mình sẽ không đi sâu vào Lightning network (LN) hay ZKCP từ khía cạnh kỹ thuật mà muốn nhấn mạnh đến việc chúng sẽ giúp giảm thiểu tối đa nhất việc data publish. Và giờ người ta quay trở lại một blockchain ứng dụng tư tưởng LN chính là Bitcoin để bảo vệ cho khái niệm “data privacy”.

Nghe nó vừa mâu thuẫn nhưng lại rất thú vị, hehe. Ở đây, mình không cổ xúy cho việc kiến trúc Bitcoin tốt hay không hay những blockchain hiện tại tốt hay xấu. Cái mình muốn nhấn mạnh đến chính là sự hiểu về khái niệm “data privacy”. Việc privacy dữ liệu của bạn đến đâu tùy thuộc vào chính bạn. Nếu bạn tham gia blockchain nào đó mà bạn hoàn toàn tin tưởng vào các builders đằng sau thì bạn hiển nhiên đã có “data privacy” rồi. Còn lại việc một thế giới hoàn toàn ko bị tiết lộ thông tin cá nhân như ý niệm “data privacy” khi nó đạt đến tận cùng thì mình e rằng khó lắm :D, vì đơn giản bạn đã mất dữ liệu từ khi bạn sinh ra rồi :D.

Vietstack/Tutj